KODEKS ETYCZNY PSYCHOTERAPEUTY
POLSKIEGO TOWARZYSTWA PSYCHOTERAPII ISTDP
Preambuła
Praktyka psychoterapeuty ISTDP stanowi szczególny rodzaj relacji interpersonalnej. Niniejszy Kodeks Etyczny Psychoterapeuty Polskiego Towarzystwa Psychoterapii ISTDP zawiera rekomendowane zasady etyczne oraz wskazówki dotyczące postępowania wobec pacjenta.
Przedstawione w nim wartości stanowią pryncypia, których przestrzeganie i stosowanie psychoterapeuci zobowiązują się podjąć w swojej pracy terapeutycznej. Standardy etyczne określone w Kodeksie służą budowaniu relacji terapeutycznej opartej na bezpieczeństwie, odpowiedzialności, profesjonalizmie i twórczym zaangażowaniu.
I. Cel Kodeksu Etyki Psychoterapeuty ISTDP
Kodeks Etyki Psychoterapeuty ISTDP służy zapewnieniu najwyższej jakości współpracy psychoterapeutycznej oraz kształtowaniu właściwych relacji między psychoterapeutą a pacjentem. Nadrzędnym obowiązkiem psychoterapeuty jest kierowanie się dobrem osoby, z którą pracuje. Zbiór podstawowych zasad etycznych wspiera budowanie zaufania oraz trwałego i bezpiecznego przymierza terapeutycznego.
II. Zasady ogólne
Do podstawowych priorytetów i fundamentalnych wartości, którymi kieruje się psychoterapeuta ISTDP w relacji terapeutycznej należą: poszanowanie godności pacjenta – jego podmiotowości, autonomii, indywidualności, prywatności i wolności.
Psychoterapeuta ISTDP ponadto dba o:
- bezpieczeństwo własne i pacjenta,
- poufność,
- wzajemne zaufanie,
- własne kompetencje zawodowe,
- zgodność działania ze standardami moralnymi i prawnymi,
- współodpowiedzialność za proces psychoterapeutyczny.
Psychoterapeuta respektuje prawo pacjenta do podejmowania własnych, samodzielnych i niezależnych decyzji. Asymetria w relacji terapeutycznej nie może być w żadnym przypadku wykorzystywana – zarówno w trakcie terapii, jak i po jej zakończeniu.
III. Zasady postępowania psychoterapeuty ISTDP
- Psychoterapeuta oferuje wyłącznie te usługi psychoterapeutyczne, do których posiada odpowiednie przygotowanie i kwalifikacje, potwierdzone dyplomem (lub jest w trakcie szkolenia psychoterapeutycznego).
- Psychoterapeuta, który ukończył szkolenie Core Training za granicą, powinien uzyskać potwierdzenie wykształcenia przez Polskie Towarzystwo Psychoterapii ISTDP (PTP ISTDP).
- Psychoterapeuta wykonuje swoją profesję zgodnie z aktualną wiedzą, zasadami etyki oraz własnym sumieniem, uwzględniając rozwój nauki oraz systematycznie podnosząc swoje kompetencje zawodowe, aktualizując wiedzę i stosując ją w praktyce psychoterapeutycznej.
- Psychoterapeuta regularnie weryfikuje efekty swojej pracy zgodnie z zasadami rzetelności naukowej, np. poprzez uczestnictwo w seminariach/konferencjach branżowych/warsztatach, regularnej superwizji i/lub interwizji koleżeńskiej.
- Psychoterapeuta poddaje swoją pracę okresowej i systematycznej superwizji.
- Zasady poufności obowiązują zarówno psychoterapeutę, jak i superwizora, oraz uczestników grupy superwizyjnej i interwizyjnej.
- Psychoterapeuta zna podstawowe przepisy prawa państwowego i systemu ochrony zdrowia, mające zastosowanie w jego pracy i wykonuje swoją działalność zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa.
- Terapeuta dba o rzetelne i zgodne z aktualnymi badaniami prezentowanie ISTDP w mediach i innej komunikacji publicznej.
- Psychoterapeuta nie nawiązuje relacji o charakterze nieterapeutycznym z pacjentem, w szczególności relacji seksualnych w trakcie trwania psychoterapii. Po jej zakończeniu nawiązywanie takich relacji nie jest wskazane.
- Po zakończeniu psychoterapii psychoterapeuta w dalszym ciągu zobowiązany jest do ochrony granic byłej relacji terapeutycznej i szacunku wobec byłego pacjenta.
IV. Zasady prowadzenia psychoterapii ISTDP
- Pacjent ma prawo do swobodnego wyboru psychoterapeuty.
- Pacjent ma prawo do uzyskania jasnych informacji na temat metody pracy w nurcie ISTDP.
- Psychoterapeuta ISTDP dąży do nawiązania z pacjentem relacji opartej na zaufaniu i poczuciu bezpieczeństwa.
- Psychoterapeuta, po konsultacji z pacjentem, ustala zasady terapii, w tym: czas i miejsce sesji, częstotliwość spotkań, przewidywaną długość terapii, wysokość honorarium oraz inne warunki wynikające z zawartego kontraktu.
- Psychoterapeuta przeprowadza sesję wstępną, aby dokonać oceny diagnostycznej.
- Psychoterapeuta przestrzega przepisów dotyczących ochrony danych osobowych.
- Specyfika pracy psychoterapeuty ISTDP dopuszcza prowadzenie psychoterapii w formie online.
V. Obowiązek zachowania tajemnicy i informowania
- Psychoterapeuta zobowiązany jest do ochrony praw pacjenta, w tym do zachowania tajemnicy zawodowej, dotyczącej wszystkich informacji powierzonych mu w trakcie terapii.
- Psychoterapeuta może zostać zwolniony z obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej w następujących przypadkach:
- po uzyskaniu pisemnej zgody pacjenta (np. na potrzeby szkoleniowe w psychoterapii ISTDP),
- gdy istnieje zagrożenie życia lub zdrowia pacjenta lub innych osób, albo zachodzi podejrzenie popełnienia przestępstwa, zgodnie ze stanowionym w Polsce prawem,
- w innych sytuacjach przewidzianych przez obowiązujące prawo.
VI. Nagrywanie sesji terapeutycznych
- Psychoterapeuta ISTDP nagrywa sesje terapii audio i wideo, za pisemną zgodą pacjenta, z zachowaniem poufności i zgodnie z obowiązującymi przepisami o ochronie danych osobowych.
- Nagrania powinny być przechowywane na nośnikach, które nie mają kontaktu z siecią internetową. Po pełnym zakończeniu terapii nagrania sesji są kasowane.
- W przypadku osób małoletnich, bezradnych lub ubezwłasnowolnionych, wymagana jest pisemna zgoda ich opiekuna prawnego.
- Psychoterapeuta informuje pacjenta o swoim obowiązku korzystania z superwizji. Nagrywanie audio i/lub wideo wymaga, niezależnie czy do użytku własnego psychoterapeuty, czy w celu superwizji, czy w innym celu – oddzielnej, pisemnej zgody pacjenta. Superwizja odbywa się z zachowaniem anonimowości co do następujących danych zwykłych: imienia, nazwiska, miejsca pracy oraz danych teleadresowych.
VIII. Praca z małoletnimi
- Psychoterapeuta traktuje pacjentów małoletnich z takim samym szacunkiem i dbałością o godność, jak pacjentów dorosłych.
- Psychoterapeuta przekazuje istotne, jednocześnie tylko niezbędne informacje dotyczące terapii przedstawicielowi prawnemu małoletniego, w zakresie zgodnym z dobrem dziecka i obowiązującym prawem.
- Psychoterapeuta, który pracuje z małoletnimi zobowiązany jest do przestrzegania ustawy z dnia 13 maja 2016 roku o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich (Dz. U. 2024.1802) z uwzględnieniem ustawy z dnia 28 lipca 2023 roku o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2023.1606), zmieniającej przepisy ustawy z dnia 13 maja 2016 roku – 15 lutego 2024 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich, oraz do wdrożenia standardów ochrony małoletnich w swojej praktyce (patrz zał. z art. 22b i 22c).
IX. Zasady szkoleń w Polskim Towarzystwie Psychoterapii ISTDP
- Polskie Towarzystwo Psychoterapii ISTDP dba o utrzymanie wysokich standardów merytorycznych i etycznych w szkoleniu psychoterapeutów, organizując szkolenia, kursy i warsztaty prowadzone przez wykwalifikowanych specjalistów.
- Towarzystwo współpracuje z innymi organizacjami i ośrodkami zajmującymi się psychoterapią, promując wymianę wiedzy i wspierające kontakty koleżeńskie, oraz rozwój podejścia ISTDP.
X. Postanowienia końcowe
W sytuacjach nadzwyczajnych psychoterapeuta może skonsultować się z Komisją Etyki Polskiego Towarzystwa Psychoterapii ISTDP, celem uzyskania wsparcia w rozwiązaniu dylematów etycznych.